Taziye yemeklerin kaldırılmasına çakar’dan analiz..

Mardin-Kızıltepe Çevre Gönüllüleri Derneği Başkanı Menduh Çakar Taziye yemeklerin kaldırılması için yapılan girişimler hakkında görüşünü açıkladı ve örnek gösterdi.

Yazar-Abdullatif Yılmaz’dan Taziye Yemeği ilgili örnekler

Ölen bir kişinin yakınlarının acısını paylaşmak üzere onları yalnız bırakmamak ve acılarının biraz da olsa azalmasına kadar geçen sürede ölenin aile efradının yanında bulunmak taziye olarak adlandırılır. Taziye hem dini hem de örfi bir gelenektir. Hz. Muhammed (a.s.) muhtelif hadislerde, taziyede bulunmanın sevabının büyüklüğünden bahsetmiş, hatta bu mükâfatın, musibete uğrayıp ta sabredenin mükâfatı kadar olacağını belirtmiştir.  Hz. Peygamber (a.s.) bir hadisi şerifte şöyle buyurmuştur: “Kim bir felakete (musibete) uğramışa taziyede bulunursa Allah onun sevabının bir benzerini de taziye edene verir.” (Tirmizi)

Genellikle şehir merkezlerinde üç gün, kırsal kesimlerde ise On-on beş gün gibi daha uzun süre oturulan taziye evinde ölen kişinin ailesine yakınları ve dostları tarafından yemek hazırlanır ve hem taziye sahiplerine hem de misafirlerine ikram edilir. Bu şekilde verilen yemeğe de taziye yemeği denir. Bir yakını vefat eden kimselere taziyede bulunmak ve ölenin aile efradının doyurulması, komşu ve akrabalarının yemek yapıp onlara götürmeleri hem dinimizin ve hem de sosyal hayatın bir gereğidir. Hz. Peygamber( a.s.) Cafer bin Ebi Talib’in şehit olduğu haberi geldiğinde, Cafer’in ailesine yemek yapılıp götürülmesini emrettiği rivayet edilmektedir. İslam âlimleri, bundan hareketle musibetli, meşguliyetli anlarda akraba ve komşuların yemek meselesinde ortaklaşması gerektiğine hükmetmişlerdir. İbnu’l-Hümam yakın komşu ve uzak akrabalara yemek hazırlamanın müstehab (sevap kazandırıcı) olduğunu belirttikten sonra, cenaze evinin, gelenlere ziyafet vermesinin mekruh olduğunu belirtir. "Çünkü der, ziyafet sürur(sevinç) için teşri edilmiştir. Sürur musibetler için değil. Bu çok çirkin bir bid’adır." (http://hadis.resulullah.org)

Akraba veya dostların taziye yemeği hazırlamalarındaki tek amaç yas içerisindeki insanların bu hüzünlü dönemlerinde yemek gibi temel ihtiyacını karşılamaktır. Zira yas gibi elem ve hüzün verici durumlar, insanı yemekten alıkoyacak derecede meşgul eder. Bu nedenle taziye yemeklerinin şekli veya içeriği önemli olmamalıdır.

Ancak bazı kesimlerde  taziye yemeğinin gittikçe amacının dışına çıktığını ve Allah rızasından çok görenlerin ve kulların takdirinin hedeflendiği ve dolayısıyla da bir ziyafet havasına büründürülmeye çalışıldığını görüyoruz. Taziyeye gidiyoruz diye, ölü evinde toplanıp yemek ve içmek veya ölenin yakınlarını teselli etmek için taziyeye gelenlere taziye evinde ziyafet vermesi amacın dışına çıkan ve kasti aşan bir durum olur.

Taziye yemeğinin abartılı ve pahalı sayılan bir külfete büründürülmeye çalışılması, taziye sahibi kişilere yemek vermek isteyen insanları da zor durumda bırakmaktadır. Bundan dolayı yemek vermek isteyen insanlar geri durmakta ve bu isteklerinden vazgeçebilmektedirler. Zira son zamanlarda bazı taziyelerde yemek yapmak isteyen insanlara lokanta adı ve yemek porsiyon adedi dayatıldığı yönünde söylentiler vardır. Yani, taziye sahiplerine yemek vermek isteyen bir kişinin, yaptıracağı yemek ve yaptıracağı lokanta belirtildiğinden dolayı, bu istekte bulunan adam zor durumda kalmaktadır. Böylece onların alacakları sevap engellenmiş olmaktadır. Kendi isteği ile yaptırmış olsa mütevazı ve fazla pahalı olmayan bir yemek yaptırabilir. Mesela “Falanca lokantada üç yüz porsiyon kebap yaptır” gibi bir istek taziyenin ruhuna aykırı bir durumdur. Böyle bir durumda kişinin bir yemek için yapacağı masraf üç veya dört bin lira gibi fahiş bir miktar olur. Burada dikkat çeken bir başka detay ise yemek porsiyon sayısı, yani yemeği yiyecek kişilerin adedidir. Yemek saatinde taziye sahiplerinin dışında çok yakın birkaç akraba ve dostlarından başkalarının özellikle taziye evinden ayrılmaları gidip kendi evlerinde yemek yiyerek tekrar taziye evine dönmeleri daha münasip olurken genelde tam tersi bir durum yaşanır. Taziye evinde tam yemek saatinde sayının birden arttığı görülür.

Bu durum taziyenin ve dolayısıyla ölen kişinin yakınlarının acısını hafifletme ve destek olmaktan çok  “kahveye gidip

zaman geçirmek yerine taziye evine gidip oturma, hem de çayını içip yemeğini yeme“gibi bir vaziyet görüntüsü içine koymaktadır. Taziyeden çok bir piknik ve panayır havası oluşturmaktadır. Taziye “zaman geçirmek için bir uğraş” ve taziye yeri de “karın doyurulacak bir yer” olmamalıdır.

Taziyeye bahanesiyle, taziye evinde toplanıp ziyafet derecesinde yemek dini açıdan da sakıncalıdır. Birçok İslam âlimi, Ashab-ı Kiramın, ölü evinde ziyafet vermenin yasak olduğunda icma ettiklerini söyler. Çünkü bu gibi fiillerin, cehalet devri adetlerinden olduğunu, bu durumda ziyafet vermeyip de fakirleri toplayıp ölünün hayrı için yemek yedirmenin daha uygun olduğunu söylemektedirler.Sağlıcakla kalın samburek@gmail.com

İşte Çev-Gön Başkanı Çakar ın açıklaması..

Urfa’da Taziye yemeklerini önemsiyorum bu uygulamanında İlçemiz Kızıltepe’de

Uygulamasını diliyorum. İşte Urfa’nın Taziye yemek adetleri 2 adet Taziye evi var biri vefat ederse maddi durumu iyi olsun yâda maddi durum kütü olsun Taziyede ne kadar yemek masrafı olduğunu ve ne kadar gıda et yada ne kadar hazır yemek masraf yapılırsa yapılsın akraba tarafında yarşılanıyor yani Maddi Durumu Zayıf Olandan Alınmıyor.

Taziye 3 gün devam ediyor durumu fakir olan tek başına bu masrafı ödenmiyor buna akraba dost arasında bölüşüyor bu uygulamanın ilçemiz Kızıltepe de uygulanmasını öneriyorum tabiî ki takdir halkımızın ve okuyucularımızındır. Bu konuda birlik ve beraberlik daha çok pekişir.

Mardin-İlçemiz Kızıltepe de İlçemizi kast ediyoruz bu gelenek görenek var toplumsal bir gelenektir ve özelikle Kürt coğrafyasın da var bu cömertlikle adlandırılıyor vefat eden kişiye bir hayır kazanması dileğiyle yapılıyor gelen konuklara da hoş görü bağımlılığı sergiliyor

İlçemiz Kızıltepe de Taziye yemeklerin kaldırılması için son dönemlerde basından çıkan haberler halkın okuyucuların yorum ve mesajları önerileri için biz de Kızıltepe Çevre Gönüllüleri Derneği olarak görüşlerimizi kamuoyu okuyucularla paylaşmayı uygun gördük..

Taziye yemeklerin kaldırılması için yapılan girişim saygıyla karşılıyoruz buna öncülük yapanlar da Allah razı olsun..

Ama bu taziye yemeklerin kaldırılması için dayatmayla olmuyor bu taziye yemeklerin kaldırılması için İlçemizin başta STK ları Federasyonları Muhtarlarımız Basınımızın de için de bulunduğu kurulacak bir oluşumla ele alınmalı..

Kaldırılsın mı Kaldırılmasınmı..

Buna halk için de yapılacak bir nabız yoklaması ile yoksa bu oluşumları bir kenara bırakıp bazı kişi ya da kişiler buna karar vermelerini doğru bulmuyorum…

Ne yapılırsa halkın onayı alınmalı STK ların Federasyonların Muhtarlarımızın Basınımızın ve diğer bazı ilçemizin gözde kanaat önderlerinin de için bulunduğu bir oluşumla bu sunulmalı…

Okuyucu ve halkın mesaj ve yorumlarını okuyorum buna olumlu bakan da var karşı çıkanda var..

Olumlu görenler bu çok masraflı oluyor taziye sahibi mağdur oluyor maddi durumu düşük olan çok mağdur oluyor yemekle uğraşma ws bunun için taziye yemeklerin kaldırılmasını öneriyorlar..

Olumlu görmeyenler Taziye yemekleri kaldırılmasın diyenler  Bu halkımızın Adetleri dır bir gelenektır Coğrafyamızın tarihten gelen bir gelenek ve görenektır verilen yemekler için vefat eden için bir hayırlı yemektır ona sadaka oluyor

Bu sanki fakir mağdur olan insanlar için bir aşağılayıcı bir öneri yani zenginler bu yemeği vere bilir ama fakir maddi durumu olmayan yapamaz bunun için bu Taziye yemeği kaldırılsın denılıyor bunlar mağdur oluyor deniliyor işte burada o mağdur maddi durumu düşük olan insanların gururu hepimizden daha fazla olduğunu düşünüyorum…

Mademki fakir maddi durumu düşük olan insanların mağdur olmaması için ortak öneriler ele alına bilir mesela maddi durum düşük olan insanlara yardım destek verelim durumu iyi olan zengin olan bu Taziye sahibine sahip çıksınlar verilen yemekler için yardım etsınler ya da Belediye tarafından karşılansın bu masrafı ws yani bu öneriler önerilmeli..

Bu taziye yemekleri kaldırılacak gene zenginler maddi durumu iyi olanlar gene taziyelerine gelen zengin ws insanlara  yemek vermeleri bu kabulenemez bence bu maddi durumu düşük olan fakir insanlara yapılan en büyük haksızlık oluyor ben de kendimi bunların içinde görüyorum..

Halkımıza okuyuculara saygı selam

Menduh Çakar Kızıltepe Çevre Gönüllüleri Derneği Başkanı.