Bir süredir Avrupa’ya gaz akışının yaptırım veya Rusya kaynaklı durmasıyla alakalı olarak ikame edilemeyecek bir arz açığından bahsediyorduk. Raporlara göre, Rusya Polonya’ya gaz tedarikini durdurdu. Polonyalı haber sitesi Onet.pl, adını vermediği hükümet kaynaklarına atıfta bulunarak, Rusya'nın Yamal sözleşmesi kapsamında Polonya'ya gaz dağıtımını durdurduğunu bildirdi. Haberin ardından Avrupa doğalgaz fiyatlarında sert yükseliş etkisini izliyoruz. Tüm emtia piyasası Rusya dinamiklerine Çin kaynaklı talep olgusu eklendiğinde bir kafa karışıklığı yaşadı, ancak en azından enerji piyasası yakın dönemde çok ciddi arz açıkları endişelerini fiyatlayacak görünüyor. Polonya’ya gaz kesintisinin ilk adım olması ve devamının gelmesi halinde Avrupa’da gaz fiyatlarının ve bununla etkileşim içindeki petrol fiyatlarının savaş öncesine dönmesi hiç kolay olmayacaktır.

 

Avrupa doğalgaz ve Brent petrol fiyatları karşılaştırması… Kaynak: Bloomberg

 

Rusya petrolüne Avrupalı alıcı bulunamaması, gaz ödemelerinin ruble ile yapılmayacak olması, jeopolitik tansiyonun durulacak gibi olmaması (İsveç ve Finlandiya’nın da NATO üyeliği söz konusu, bu da uzlaşmazlık derinleşecek anlamına gelir) belirttiğimiz dinamiklere boyut katacak etmenler olarak öne çıkıyor.

 

Küresel yavaşlama beklentileri ve Çin’in durumu çelişkili. Ve görüşümüz, Çin kaynaklı yavaşlama etkisinin bile talep yönünden değil arz yönünden fiyatlanacağı yönünde. Çünkü tedarik kesintisi arzın da yavaşlamasına neden oluyor ve Rusya’dan kaynaklı yeri doldurulamayacak arz açığı da buna çarpan etkisi yapıyor. Arz, talepten daha hızlı çökecektir muhtemelen, bu da fiyatların yüksek kalması demek. Hissedilen etki jeopolitik marjinalliğe bağlı olarak değişebilir elbette. ABD, gaz ve petrol tedariki sağlayarak Avrupa piyasasını tutmaya çalışacaktır. Ancak Rus petrolü nitelik ve nicelik bakımından %100 ikame edilecek bir kaynak değildir ve OPEC tarafından da dile getirilmiş bir olgu.

Kaynak Tera Yatırım
Hibya Haber Ajansı