?sk?dar ?niversitesi tarafından ger?ekleştirilen 6. Psikoloji G?nleri’nin bu yılki teması ‘Dijital D?nyada İnsan ve İnsanlık’ olarak belirlendi. 2 g?n s?ren programın a?ılış konferansını ?sk?dar ?niversitesi Kurucu Rekt?r? Prof. Dr. Nevzat Tarhan “Dijital Narsisizm” başlığında verirken, Psikoterapist Prof. Dr. İbrahim Bilgen de “İyi Hissedizm” başlığında konuştu.
6. Psikoloji G?nleri, ?sk?dar ?niversitesi Psikoloji Kul?b? Başkanı Ali G?khan İşidir ve ?sk?dar ?niversitesi Psikoloji B?l?m? ?ğretim ?yesi ve Pozitif Psikoloji Koordinat?r? Dr. ?ğr. ?yesi Fatma Turan’ın a?ılış konuşmalarıyla başladı. Konferansı d?zenleyen ?sk?dar ?niversitesi İnsan ve Toplum Bilimleri Fak?ltesi’nin Dekan Yardımcısı Do?. Dr. Asil ?zdoğru ise gelenekselleşen bu organizasyonun hem ?sk?dar ?niversitesi hem de psikoloji d?nyası i?in değerli bir etkinlik haline geldiğini s?zlerine ekledi.
Teknoloji, bizi egolarımızın k?lesi mi yapıyor??
?sk?dar ?niversitesi ?arşı Yerleşke Emir Nebi Konferans Salonunda ger?ekleştirilen programın a?ılış konferansını veren Prof. Dr. Nevzat Tarhan, 2019 yılında Davos’ta d?nyayı bekleyen ?? b?y?k tehlikenin iklim değişikliği, k?resel eşitsizlik ve yalnızlık olarak g?ndeme alındığını kaydetti. Prof. Dr. Nevzat Tarhan “Yalnızlığın sebebi de narsisizm. K?resel narsisizmin artması insanı yalnızlaştırıyor. Dijitalleşmenin de burada ?ok ?nemli bir etkisi var. İnsan bu d?neme kadar hi? teknolojiyle bu kadar i? i?e olmadı. Teknoloji hayatımızı kolaylaştırırken bir taraftan bizi esir mi alıyor? Bizi egoların k?lesi mi yapıyor? Bunu analiz etmek gerekir.” İfadelerini kullandı.
Prof. Dr. Nevzat Tarhan: “Modernizim, insanı soyut değerler yerine somut değerlerle tatmine g?t?rd?.”
Tarhan ‘Dijital Narsisizm’ başlıklı konuşmasında modernizmin insanın yaşam felsefesini değiştirdiğinin altını ?izdi ve “Yaşam amacı olarak insanın kendini aşan idealler yerine hedonizm, yani hazcılığı se?mesi modernizmin k?resel ?ğretisi haline geldi. İnsanoğlu sadece bedenini tatmin etmesi gelişmemişlik seviyesini g?sterir. Gelişmişlik seviyesi y?ksek olan insan zihinsel tatminleri ?nemser. Sanat, m?zik, felsefe, din gibi y?ksek değerlerle hakikat aramaya ?alışır. Modernizim, insanı soyut değerler yerine somut değerlerle tatmine g?t?rd?. Sonu?larını da yaşayacağız ve yaşamaya başladık.” dedi.
Hazcılığı se?en kişilerde ikinci aşama olarak narsisizm, ???nc? aşamada sosyal sorumluluklarından ka?ınmaya ve yabancılaşmaya neden olan yalnızlık ortaya ?ıktığını s?yleyen Tarhan, d?rd?nc? aşamada da mutsuzluk, depresyon ve kendine zarar verme gibi durumların salgın halinde yayıldığını kaydetti.
Prof. Dr. Tarhan: “İnsanlara ?zg?ven eğitimi vermeye ?alışırken narsisizm y?kseldi”
Narsisizm konusunda yapılan ?alışmalardan bahseden Tarhan, “Araştırmalara g?re gen? yaşlarda narsistik ?zellikleri daha yoğun g?z?k?yor. Hayatı tanıdık?a, bilgeleştik?e kişilerdeki narsistik ?zellikleri azalıyor. Ve yine araştırmalar ?zg?ven eğitimi vermeye ?alışırken ?zg?rl?ğ?n sınırsızlık ve sorumsuzluk olarak algılanmasının insanlıkta k?resel olarak benmerkezileşme ve narsistik kişilik ?zelliklerini ?n plana ?ıkaran bir seyir olduğunu g?steriyor. Sınır ve sorumluluk ?ğretmeyen, serbest bırakan, ?ocuk ne kadar ?zg?rse o kadar yeteneği ortaya ?ıkar diyen ve denetimi kısıtlayan ‘a?ık sınıf politikaları’ bireyselleşme adı altında bencilleşmenin yaygınlaşmasını beraberinde getirdi. Bu da narsisizm salgınına sebep oldu. Halen a?ık sınıf politikaları uygulayan okullar varsa bile bu sistem tutmadı. ???nk? beklenmediği s?rece gen? kendini denetlemiyor. ?ocuklar ?zg?r olsun derken sorumsuz olmaya başladılar. Bu politikalar sosyal hayata zarar vermeye başladı.” a?ıklamasında bulundu.
Prof. Dr. Tarhan: “Kişi başına d?şen milli gelir arttık?a mutluluk azalıyor”
1950-2000?yılları arasında yapılan mutluluk ?alışmasına da değinen Tarhan, “Kişi başına d?şen milli gelir arttık?a mutluluğun azaldığı g?r?l?yor. Bu durum k?resel olarak maddi refahın arttığını ama ona paralel olarak psikolojik, sosyal ve manevi refahın artmadığını g?steriyor. Bu ?alışma Amerikalıların ‘para saadeti satın almaz’ s?z?n? doğrular nitelikte. 3 yıl i?inde kadınlar ve erkeklerdeki klinik depresyon oranını g?steren bir başka ?alışma da bize depresyon oranının giderek arttığını g?steriyor.” dedi.
Tarhan: “Ben narsist değilim diyen kişi narsistir”
Narsistik kişilik bozukluğu ile narsistik ruh halinin farklı kavramlar olduğunu aktaran Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Narsistik ruh hali hepimizde zaman zaman vardır. ?nemli olan bu duyguları y?netmektir. ‘Ben narsist değilim’ diyen narsisttir. Narsisizm kişide k?rl?k geliştirir, kişi kendi hatalarını g?rmez.” dedi.
Tarihteki en b?y?k savaşlardan birini ?ıkarması, sosyal politik, askeri sonu?ları nedeniyle Hitleri ?rnek g?steren Tarhan, “Ailesinde sevgi ve ?zg?rl?k var, kendisi m?zik tutkunu ama insanlık tarihinin en b?y?k tiranı ?ıkmış ortaya. Alman ırkını ?st?n g?r?yor ve bunu Darwin’in ‘g??l? olan zayıfı yutuyor, o halde g??l? olmak lazım ki d?nyaya hakim olalım’ teorisiyle birleştiriyor. Hitlerin yaptığı etnik narsisizmdir. ?ok fazla sevgiyle b?y?t?ld?ğ? i?in egosu o kadar şişmiş ki her şeyi k???k g?rmeye başlamış. Aynı zamanda ?ok ?alışkan, ilkeli, d?r?st bir kişiliği var ama etik değerleri yok. Hesap verme duygusu olmadığı i?in narsisizm onu eline almış ve diktat?r ?ıkarmış. Bu nedenle muhalefet değer kazanmış. Evde bile ?ocuklar anne ya da babanın s?ylediklerine karşı ?ıkamıyorsa o kişi diktat?rd?r.” şeklinde konuştu.
Narsistler, sıradan olmaktan ?ok korkuyorlar…
Narsistlerin sıradan olmaktan ?ok korktuklarının altını ?izen Tarhan, “Depresyona karşı ?vg?yle beslenirler, ?zel olduklarını hissetmek isterler. Başarısız olmaktan ?ok korktukları i?in devamlı ?alışırlar. Mesela Napolyon ve İskender b?yle karakterlerdir. Başarısız oldukları zaman da intihar ederler, Hitler’in intihar etmesi gibi. Narsist kişilerin yaptıkları beğenilir ama kişilikleri hi? sevilmez. Narsistler problemin kendinden kaynaklandığını g?remezler. Şik?yet ettikleri şeyler kendilerinden kaynaklanır ve bunun farkında değillerdir. Narsistler zayıfları ezerek beslenir. Eşler arasında da g?r?lebilir. Biri diğerini s?rekli aşağılar k???lt?r, sonra da ‘sen benim sayemde yaşıyorsun’ der kendine bağlar. Narsistler k?le efendi ilişkisi ister. Kendi yeteneklerini abartırlar, hep saygı g?rmeyi beklerler, hayal d?nyalarında para ve g?? vardır. Eleştiriye aşırı duyarlıdırlar, menfaat?idirler, kendilerini ?zel kişilerin anlayabileceğini d?ş?n?rler. Empati yapamazlar, kin, ?fke ve kıskan?lık duyguları fazladır. Hak duygusu hep kendilerine y?neliktir, b?y?k ideallerine ulaştıklarında ger?ek kişilikleri daha ?ok ortaya ?ıkar. Korkularını belli etmezler, yetenekli ve iddialıdırlar” diyerek narsist kişilerin ?zelliklerini sıraladı.
Narsistler, hayalleri ger?ekleşmiş gibi davranırlar…
Narsist kişilerin korktuklarını ama korkmuyor taklidi yaptıklarını dile getiren Tarhan, narsistlerin korkularını da ş?yle sıraladı: “Korku ve g?ven arasındaki zihinsel duvarları ?ok ince ve değişkendir. Kendilerini g?stermek i?in yetenekli ve iddialıdırlar. Narsistlerin bir?oğu liderlerden ?ıkar. Demokrasi ise narsistlerin bu ?zelliklerini dengelemelerini sağlar.”
Tarhan narsist kişilerin en g?ze ?arpan ?zelliklerini de ş?yle a?ıkladı: “B?y?k, ?nl? ve zengin olma hayalleri vardır, bu hayaller ger?ekleşmiş gibi davranırlar. Kendilerini ?nemli bir kişi gibi g?r?rler. Yaşıtlarından daha fazla şey başarmış olurlar. Başkalarını kolayca karalayabilirler. Başkalarının kusurlarıyla ilgilenmek hoşlarına gider. İstediği yapılmazsa sinirlenir, gerek?esini umursamazlar. Kendi hatalarının farkına varmazlar. Hatalarını kabul etmek zorunda kaldıklarında kolayca depresyona girer, abartılı duygular yaşarlar. Kendilerinden daha iyi tanınan ve bilinen insanların o kadar da b?y?k olmadıklarını s?ylemeye ?alışırlar. Ama?larına ulaşmak i?in başkalarını kullanmanın yolunu bulurlar. Her şeyi kategorize eder, kendileri i?in en ?nemlisine ?ncelik verirler. İlişkilerinde ?ok se?icidirler, aşık oldukları varlık kendileridir, egolarını şişirecek, konuşulacak hatta heykelleri dikilecek yardımlar yapmak isterler, ?ocuklarının da kendisinden daha m?kemmel olmasını ister. G??l? insanları yanlarında barındırmazlar, her şeyi yapan 2. adamlar bu kişilerin en iyi yardımcılarıdır, zayıf kişiler s?rekli kendilerinden vererek, narsisti ?verek yanında tutunurlar, başkalarını değersizleştirerek kendilerini ?n plana ?ıkarırlar.”
Tarhan, narsistlerin yaralanma yaşadıkları, kaybettikleri zaman hızla depresyona girdiklerini ve intihar ettiklerini ve yeni nesil liderlerin narsist duygularını terbiye etmeye ?alıştıklarını da s?zlerine ekledi.
Prof. Dr. Tarhan: “Narsist kişiye şaka yapılmaz!”
Konuşmasında narsist kişilere nasıl davranılması gerektiğine de yer veren Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Narsist bir kişiyle yakın bir ilişkiniz varsa, ‘eğer b?yle giderse değer verdiğin şeyi kaybedeceksin’ diyerek değer verdiği şeyi kaybetme korkusunu hissettirebilirsiniz. O zaman geri adım atmaya başlar. Narsist biriyle konuşurken şaka yapmayacaksınız. Ciddi ve kararlı olduğunuzu hissettirerek kesin ve net konuşmalısınız” dedi.
Tarhan, konuşmasını narsist kişilerle karşılaşanlara bazı ?neriler vererek tamamladı:
“Eleştirel d?ş?n?n, kendi amacınızı bilin. Hemen karar vermeyin. Narsistler kendi egolarından daha b?y?k bir şeyin olmadığı bir d?nyada yaşamak zorundalar. Narisisti ?ok ?verseniz egosu şişer. Gerek?eleriyle ?v?n, yanlışlarını da gerek?eleriyle anlatın. Kendi sınırlarınızı korumazsanız narsist size h?kmeder. Alan kazanmada ?ok ustadırlar. S?ze g?re değil, davranışa g?re hareket edin. Empatiyi anlayamazlar ama onları kendi ?ıkarları ile y?zleştirip, empatik davranmalarını sağlayabilirsiniz. ?fkeli narsiste saldırgan davranırsanız birden mazlum olabilmek konusunda inanılmaz bir potansiyel g?sterirler. Kendi sınırlarınızı belirleyin. İşler sarpa sarınca mutsuzlaşır ve hemen yakalarını kurtarmaya ?alışırlar. Narsist beklediği ?vg? ?d?l?n? zor bir şey başardığı zaman almalıdır. Eleştiri, narsist bir kişi i?in kolayca k?t?ye kullanılabilecek silaha d?n?şebilir.”
Prof. Dr. İbrahim Bilgen: “Mutluluk ya mutsuzlukta bakılan şey ellerimizdeki telefon”?
‘?ağımızın Hastalığı: İyi Hissedizm’ başlıklı konuşmasıyla ?evrimi?i olarak programa katılan Prof. Dr. İbrahim Bilgen, insanların mutlu ve iyi hissedebilmenin peşine d?şm?ş durumda olduklarını s?yledi. G?n?m?zde en ufak bir mutlulukta ya da mutsuzlukta kişilerin ellerindeki telefonlara d?n?p baktığını kaydeden Bilgen, “Mutluluk kavramı reklam sekt?r?n?n de ?nemli bir i?eriği, kitap?ı raflarındaki kitapların isimlerine bakın ?oğu mutlulukla ilgili. Mutlu olmanın ger?eği değerlerimizle temas edebilmemizdir.” dedi.
Bizi geliştiren duygunun acı olduğunu kaydeden Bilgen, “Zihnimiz daha ?nceki tecr?belerimizle bizi acıdan korur. Sıkıntı yaşayabileceğimiz şeyleri hissettiğinde bizi korumaya ?alışır. İnsanı ayakta tutmak i?in vardır. Mutsuzluk insanın vazge?ilmez bir s?recidir. Zihnimizden fikir alıp kalbimizdeki değerlerle karar vererek se?imlerimizden mutlu oluruz. Hayat değerlerimiz i?in yaşamalıyız. Değerler bizi hayatta tutar. Her anne babanın ?ocuğunu değerleriyle yetiştirmesi gerekir.” şeklinde konuştu.
Prof. Dr. Bilgen: “Ara?larımızın ara?ları olmayalım”
İnsan olmanın zorluğunun s?zel bir varlık olmasından kaynaklandığını dile getiren Prof. Dr. İbrahim Bilgen, iyi hissetme ?abalarımızla boğulduğumuzu s?yleyerek s?zlerini ş?yle tamamladı:
“Hayatı ka?ırma korkusu yaşıyoruz. Ara?larımızın ara?ları olmayalım. Ge?miş ve gelecek diye bir şey yoktur. Bu insanlığın uydurmasıdır. Ge?mişi şimdi yad edebiliriz, geleceğin fantezisini, d?ş?ncesini şimdi kurabiliriz. Şimdiki zaman perspektif gerektirmez.?Bu nedenle mindfullnes g?n?m?zde ?nem kazanmaya başladı. Nedeni de mindfullnes bizi otomatik pilottan ?ıkararak farkındalık pilotuna bağlar. Değerler her an yaşadıklarımızdır.”
Prof. Dr. Hıdır İlyas G?z: “Bilim insanları a?ısından dijital d?nyanın avantaj ve dezavantajları var”
6. Psikoloji G?nleri kapsamında ‘Dijital Teknolojinin Bilimsel Araştırmadaki İşlevi Nedir?’ başlıklı konuşmasını ger?ekleştiren ?sk?dar ?niversitesi ?ğretim ?yesi Prof. Dr. Hıdır İlyas G?z, bilim insanları a?ısından dijital d?nyanın avantaj ve dezavantajları bulunduğunu kaydetti. G?z, “Bilim, anlamak istediğimiz bir olay i?in d?ş?nce, kavram ve hipotezle ?alışır. Hangi teknolojiyi kullanırsak kullanalım d?ş?nce olmazsa bunu yapamazsınız. Dijital bilimsel ?alışmalarda ancak destekleyici bir yere sahip olabilir.” dedi.
6. Psikoloji G?nleri’nin 2. G?n programı da zengin konu başlılarından oluştu…?
6. Psikoloji G?nleri’nin ?evrimi i?i ger?ekleştirilen ikinci g?n programında ise; Prof. Dr. Sırrı Akbaba ‘Siber Zorbalık’, Prof. Dr. G?l Eryılmaz ‘Beyin ve Duygular’, Dr. ?ğr. ?yesi Meltem Narter ‘Dijital D?n?ş?mde Ataerkillik’, Dr. ?ğr. ?yesi Elif Kurtuluş ‘Sosyal Medyanın Yeme Davranışları ve Beden Algısı ?zerindeki Etkileri’, Dr. Meral Aydın ‘Duygudan Kurguya İnsan’, ?ğr. G?r. G?liz Zeynep Tarman ‘Klinik A?ıdan Biriktirme Davranışı ve Nesnelerle Olan İlişkimiz’, Dr. Klinik Psk. Cumhur Avcil ‘Klinik Psikolojide Teknoloji Kullanımı’, Dr. Ayşe Berna Sarı Arasıl ‘Kaygı ve Depresyonda Bilişsel Yanlılıklara Y?nelik Bilgisayarlaştırılmış Eğitimler’ ve Dr. ?ğr. ?yesi Fatma Turan ‘Dijital D?nyada Duygularımız’ konularındaki sunumlarını ger?ekleştirdi.
